Παρασκευή 19 Ιουνίου 2009

Δύο διαστημικά σκάφη LRO και LCROSS εκτοξεύονται για τη Σελήνη

Την Πέμπτη 18 Ιουνίου μετά τα μεσάνυκτα θα εκτοξευτούν με ένα πύραυλο Atlas V της ΝΑSΑ για τη Σελήνη οι δορυφόροι LRO (Δορυφορικός Χαρτογράφος της Σελήνης) και LCROSS (Δορυφόρος Παρατήρησης και Ανίχνευσης Σεληνιακών Κρατήρων) . Η αποστολή της ΝΑSΑ έχει δύο στόχους. Αφενός ο LRO να κινείται σε τροχιά γύρω από τη Σελήνη και να αναζητεί ασφαλή σημεία προσελήνωσης των μελλοντικών επανδρωμένων αποστολών (κυρίως στους πόλους της Σελήνης). Και αφετέρου, το δεύτερο σκάφος LCROSS αφού προσπαθήσει να ανιχνεύσει παγωμένο νερό να πέσει πάνω στη Σελήνη. Η αναζήτηση του νερού ασφαλώς είναι σε πρώτη προτεραιότητα γιατί θεωρείται απολύτως απαραίτητο προκειμένου να δημιουργηθούν εκεί αρχικά βάσεις και αργότερα αποικίες.







O κύριος στόχος του LRO είναι, σύμφωνα και με το όνομα του, η λεπτομερής χαρτογράφηση της επιφάνειας του φεγγαριού, που είναι απαραίτητο στοιχείο για το σχεδιασμό της σεληνιακής βάσης, καθώς και η καταγραφή των φυσικών πόρων που διαθέτει το σεληνιακό περιβάλλον. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον υπάρχει για κοιτάσματα πάγου, τα οποία με επεξεργασία θα μπορούσαν να παράγουν οξυγόνο για τους αστροναύτες και υδρογόνο για καύσιμο των πυραύλων. Γι’ αυτό και ο συνοδός δορυφόρος LCROSS έχει ως ειδική και μοναδική αποστολή του τον εντοπισμό παγωμένου νερού στη σκιά των κρατήρων του φεγγαριού.

Ο δορυφόρος LRO είναι κληρονόμος των αποστολών Ranger, Lunar Orbiter και Surveyor, που έθεσαν τις βάσεις για την επιτυχία του προγράμματος Apollo, εντοπίζοντας τις καταλληλότερες περιοχές προσσελήνωσης που προσέγγισαν τελικά οι επανδρωμένες άκατοι. Επίσης, είναι παρόμοιος με τον δορυφόρο του Άρη Μars Reconnaissance Οrbiter, που από το 2005 εξερευνά τον Κόκκινο Πλανήτη.

Ο LRO θα διαθέτει πολλά όργανα παρατήρησης όπως: μέτρησης θερμοκρασίας, τοπογραφίας, ραδιομετρήσεων, μετρήσεων των επιπέδων του υδρογόνου κ.ά. Έτσι, με την βοήθεια τους θα χτενίσει τις περιοχές γύρω από τους δύο πόλους αφού οι επιστήμονες θεωρούν ότι εκεί είναι περισσότερο πιθανή η παρουσία νερού, αλλά και ότι εκείνες οι περιοχές προσφέρονται περισσότερο για ασφαλή προσσελήνωση διαστημοπλοίων.

Η αποστολή αυτή είναι η πρώτη του φιλόδοξου προγράμματος Όραμα για την Εξερεύνηση του Διαστήματος (Vision for Space Exploration). Σαν μέρος του ”Vision”, που περιλαμβάνει επανδρωμένη αποστολή στη Σελήνη και αργότερα στον Άρη, ο δορυφόρος LRO θα αναζητήσει πόρους για να μπορούν να ζήσουν εκεί πάνω άνθρωποι καθώς και κατάλληλες περιοχές προσελήνωσης.

Η αποστολή LRO που ξεκίνησε να σχεδιάζεται το 2003, θα κρατήσει περίπου 1 χρόνο αλλά για 5 χρόνια θα μπορεί να παίξει το ρόλο του αναμεταδότη για τις επόμενες φάσεις του προγράμματος όταν άλλα ρόβερ θα βρίσκονται στη Σελήνη.

Διαγράφοντας μια πολική τροχιά σε ύψος μόλις 50 χιλιομέτρων πάνω από την επιφάνεια της Σελήνης, η διαστημοσυσκευή αυτή με βάρος 1 τόνου θα χρησιμοποιήσει τον υψηλής διακριτικής ικανότητας αισθητήρα νετρονίων της για να ανιχνεύσει τις πιθανολογούμενες αποθέσεις πάγου, με σκοπό τον ακριβέστερο προσδιορισμό των θέσεων τους.

Ο δορυφόρος LRO διαθέτει έξι όργανα μετρήσεων, μεταξύ των οποίων τo τηλεσκόπιο κοσμικών ακτίνων CRaTER που θα διερευνήσει το σεληνιακό περιβάλλον αναφορικά με τη σωματιδιακή ακτινοβολία, η οποία δυστυχώς, λόγω της απουσίας φυσικής μαγνητικής προστασίας στο φεγγάρι, έχει μη αμελητέες βιολογικές συνέπειες και μπορεί να είναι απειλητική για ανθρώπους αν και όταν αυτοί παραμένουν για μακρά χρονικά διαστήματα στη Σελήνη. Οι μετρήσεις του CRaTER θα ελέγξουν την ακρίβεια των μοντέλων ακτινοβολίας που διαθέτουμε και θα συμβάλουν στην ανάπτυξη τρόπων θωράκισης και προστασίας των αστροναυτών και των πληρωμάτων της σεληνιακής βάσης.

Ο LRO, πετώντας σε ύψος μόνο 50 χιλιομέτρων πάνω από τη Σελήνη, θα χαρτογραφήσει το ένα δέκατο της επιφάνειας της με δύο κάμερες υψηλής ευκρίνειας, σε χωρική ανάλυση ενός μέτρου. Μια τρίτη κάμερα θα τραβήξει φωτογραφίες στο ορατό και το υπεριώδες σε χαμηλότερη ανάλυση (100 μέτρα). Συμπληρωματικά, το LOLA, ένα λέιζερ για τη μέτρηση του ύψους (Lunar Orbiter Laser Altimeter), θα μετρήσει την κλίση και το βαθμό ανωμαλίας του εδάφους και θα ετοιμάσει έναν λεπτομερή τρισδιάστατο (δηλαδή υψομετρικό) χάρτη της επιφάνειας της Σελήνης. Αυτός ο προηγμένος χάρτης θα αποτελέσει βασικό εργαλείο ετοιμασίας των επόμενων προσσεληνώσεων, αλλά και της επιλογής του καταλληλότερου σημείου για την κατασκευή της σεληνιακής βάσης. Τα υπόλοιπα τρία όργανα του LRO θα ανιχνεύσουν με διαφορετικούς τρόπους την παρουσία υδάτινου πάγου στην επιφάνεια της Σελήνης.




Το δεύτερο σκάφος της αποστολής – LCROSS - θα ψάξει να βρει νερό με έναν άλλο τρόπο. Καθώς θα προσεγγίζει τη Σελήνη, θα αποχωριστεί από τον Κένταυρο – το πάνω μέρος του, που είναι ο ανώτατος όροφος του πυραύλου εκτόξευσης Atlas V.

O Κένταυρος θα χτυπήσει σαν βλήμα έναν επιλεγμένο κρατήρα με ταχύτητα πάνω από 9.000 χιλιόμετρα την ώρα. Από την πρόσκρουση του Κενταύρου με τη Σελήνη θα εκτοξευτούν περίπου 1.000 τόνοι σεληνιακών πετρωμάτων και πιθανώς πάγου στο Διάστημα. Επειτα από μερικά δευτερόλεπτα το LCROSS θα περάσει μέσα από τον πίδακα των εκτοξευμένων υλικών και θα αναλύσει τη σύσταση τους. Δεν θα αρκεστεί όμως σε αυτό: λίγο αργότερα το ίδιο το LCROSS θα πέσει στην επιφάνεια της Σελήνης, δημιουργώντας έναν δεύτερο πίδακα υλικών που θα μελετηθεί από το σκάφος LRO. Με αυτόν τον τρόπο θα εξεταστεί με ιδιαίτερη προσοχή η περιεκτικότητα σεληνιακού εδάφους σε παγωμένο νερό.

Ας σημειωθεί ότι έχει να πατήσει άνθρωπος στη Σελήνη από το 1972. Γι αυτό και αυτή η δίδυμη αποστολή της NASA που σηματοδοτεί την έναρξη της προετοιμασίας για την επιστροφή στο φεγγάρι είναι πολύ σημαντική για όλους μας.
Πηγή:www.physics4u.gr/blog

Δεν υπάρχουν σχόλια: