Πριν από δέκα χρόνια έκανε την εμφάνιση της μια θεωρία που ανέφερε ότι οι κοσμικές ακτίνες (η ακτινοβολία των άστρων που αυτο- καταστρέφονται) συνδέονται με την δημιουργία των σύννεφων και παίζουν σημαντικό ρόλο στις κλιματικές αλλαγές που λαμβάνουν χώρα στον πλανήτη μας. Ένα από τα πειράματα που γίνονται στο CERN εντόπισε κάποιες ενδείξεις που δείχνουν ότι η θεωρία είναι πιθανό να είναι ορθή.
Οι κοσμικές ακτίνες
Επί έναν αιώνα, οι επιστήμονες γνωρίζουν ότι φορτισμένα σωματίδια από το διάστημα βομβαρδίζουν συνεχώς τη Γη. Τα σωματίδια αυτά – γνωστά ως κοσμικές ακτίνες – είναι ως επί το πλείστον πρωτόνια που εξέρχονται από τις σουπερνόβα. Καθώς τα πρωτόνια διέρχονται μέσα από την ατμόσφαιρα του πλανήτη, μπορούν να ιονίσουν διάφορες πτητικές ενώσεις μέσα σε αυτήν, αναγκάζοντας τις να συμπυκνώνονται σε σταγονίδια, ή αερολύματα. Στη συνέχεια μπορούν να δημιουργηθούν σύννεφα γύρω από τα σταγονίδια.
Ο αριθμός των κοσμικών ακτίνων που φθάνουν Γη εξαρτάται από τον Ήλιο. Όταν ο ήλιος εκπέμπει πολλή ακτινοβολία, το μαγνητικό πεδίο τους μας προστατεύει από τις κοσμικές ακτίνες. Κατά τη διάρκεια περιόδων χαμηλής ηλιακής δραστηριότητας, φθάνουν στη Γη περισσότερες κοσμικές ακτίνες.
Οι επιστήμονες συμφωνούν σε αυτά τα βασικά γεγονότα, αλλά υπάρχει πολύ λιγότερη συμφωνία όσον αφορά το κατά πόσον οι κοσμικές ακτίνες μπορούν να έχουν ένα σπουδαίο ρόλο στον σχηματισμό των νεφών και την κλιματική αλλαγή. Από τα τέλη της δεκαετίας του 1990, μερικοί έχουν προτείνει ότι κατά την περίοδο της υψηλής ηλιακής δραστηριότητας μειώνονται τα επίπεδα των κοσμικών ακτίνων, που με τη σειρά του μειώνεται η νεφοκάλυψη και θερμαίνεται ο πλανήτης μας. Άλλοι λένε ότι δεν υπάρχουν στατιστικά στοιχεία για ένα τέτοιο αποτέλεσμα.
Το πείραμα CLOUD
Ερευνητές του πειράματος CLOUD (Cosmics Leaving Outdoor Droplets) γεμίζουν ένα θάλαμο με φιλτραρισμένο αέρα και χημικά συστατικά (υδρατμούς, διοξείδιο του θείου, όζον, αμμωνία κ.α.) τα οποία οι ειδικοί πιστεύουν ότι αποτελούν τις πρώτες ύλες δημιουργίας των σύννεφων.
Παράλληλα δημιουργούν «συνθετικές» κοσμικές ακτίνες από πρωτόνια που χρησιμοποιούνται στις σωματιδιακές συγκρούσεις στον Μεγάλο Επιταχυντή Αδρονίων. Οι ερευνητές βομβαρδίζουν τον θάλαμο με τις κοσμικές ακτίνες διεργασία που έχει ως αποτέλεσμα να δημιουργείται μια τεχνητή ατμόσφαιρα. Στην συνέχεια οι ερευνητές συλλέγουν δείγματα της τεχνητής ατμόσφαιρας που δημιουργείται μέσα στον θάλαμο και τα μελετούν.
Η ανακάλυψη
Τα πρώτα αποτελέσματα αυτών των μελετών δείχνουν ότι οι κοσμικές ακτίνες προκαλούν μεταβολές και πιο συγκεκριμένα αυξάνουν εκθετικά την παραγωγή ορισμένων σωματιδίων στην ατμόσφαιρα. Όμως σύμφωνα με τους ερευνητές πρόκειται για μικροσκοπικά νανοσωματίδια που έχουν μέγεθος ενός νανομέτρου (ένα δισεκατομμυριοστό του μέτρου) τα οποία είναι πολύ μικρά για να λειτουργήσουν ως «σπόροι» για την δημιουργία σύννεφων.
«Προς το παρόν τα ευρήματα δεν αποτελούν απόδειξη της πιθανής εμπλοκής των κοσμικών ακτίνων τόσο στην δημιουργία των νεφών όσο και στις κλιματικές αλλαγές. Όμως είναι ένα σημαντικό πρώτο βήμα» αναφέρει ο Jasper Kirkby, επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας.
Πηγές : Nature – Βήμα, http://www.physics4u.gr/blog
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου