Οι ποταμοί σε ολόκληρο τον κόσμο βρίσκονται «σε κατάσταση κρίσης» με αποτέλεσμα οκτώ στους δέκα κατοίκους του πλανήτη να μην έχουν διασφαλισμένη πρόσβαση σε επαρκείς ποσότητες καθαρού γλυκού νερού. Είναι η ζοφερή διαπίστωση που προκύπτει από ανάλυση διεθνούς ομάδας ερευνητών για τις συνέπειες των ανθρώπινων παρεμβάσεων στους υδάτινους πόρους. Αυτό μάλιστα που προκαλεί έκπληξη και στους ίδιους τους επιστήμονες είναι ότι κάποιες από τις σοβαρότερες απειλές εντοπίζονται στην Ευρώπη και στις Ηνωμένες Πολιτείες.
«Αν αναλύσει κανείς ζητήματα που αφορούν την ασφάλεια των υδάτων τόσο από την ανθρώπινη σκοπιά όσο και από πλευράς βιοποικιλότητας, θα διαπιστώσει ότι οι απειλές είναι κοινές και πανδημικές», δήλωσε ο Τσαρλς Βοροσμάρτι, εκ των ερευνητών που διενήργησαν την ανάλυση.
Όπως εξηγεί, ακόμη και σε πλούσιες χώρες όπου -χάρη σε «επενδύσεις τρισεκατομμυρίων»- θα περίμενε κανείς να υπάρχει άφθονο και καθαρό νερό, εντοπίζονται κάποιες από τις πλέον απειλούμενες περιοχές.
Η ανάλυση είναι η πρώτη που λαμβάνει υπόψη 23 διαφορετικές ανθρώπινες δραστηριότητες, από τη ρύπανση και την κατασκευή φραγμάτων έως την άρδευση και την εισαγωγή αλλοχθόνων ειδών ψαριών. Τα συμπεράσματά της παρουσιάζονται στην επιθεώρηση Nature υπό τη μορφή ενός χάρτη, στον οποίο είναι αποτυπωμένες οι απειλές των ανωτέρω παρεμβάσεων εις βάρος της επάρκειας νερού για τον άνθρωπο, αλλά και εις βάρος της βιοποικιλότητας.
Όπως ήταν μάλλον αναμενόμενο, σε αναπτυσσόμενες χώρες -ιδιαίτερα στην Αφρική και στην κεντρική Ασία- το ανθρώπινο «απωτύπωμα» απειλεί τόσο την επάρκεια των υδάτων όσο και τη βιολογική ποικιλότητα. Το ίδιο ωστόσο ισχύει σε μεγάλο βαθμό και για τον ανεπτυγμένο κόσμο, ιδιαίτερα σε περιοχές με μεγάλες αγροτικές εκτάσεις και πυκνοκατοικημένες πόλεις. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελούν οι νοτιο-ανατολικές πολιτείες της Αμερικής. «Οι Αμερικανοί τείνουν να πιστεύουν ότι το πρόβλημα της μόλυνσης των υδάτων βρίσκεται υπό έλεγχο, όμως οι προκλήσεις είναι τεράστιες», δήλωσε ο καθηγητής Πίτερ Μακιντάιρ, ένας από τους ερευνητές που μετείχαν στην ανάλυση.
Στη σύνοψη επισημαίνεται ότι 10.000 με 20.000 θαλάσσια είδη απειλούνται ή βρίσκονται στο χείλος του αφανισμού εξαιτίας της ραγδαίας υποβάθμισης των ποταμών παγκοσμίως. Από τους 47 μεγαλύτερους ποταμούς, οι 30 θεωρούνται απειλούμενοι. Σύμφωνα με το χάρτη, το πρόβλημα είναι έντονο σε ποταμούς όπως ο Γιανγκτζέ, ο Νείλος, ο Γάγγης και λιγότερο ο Αμαζόνιος, ειδικά στο τμήμα του που βρίσκεται κοντά σε πυκνοκατοικημένες περιοχές του Περού.
Η Ελλάδα, όπως και οι περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες, απεικονίζεται με γαλάζιο και πράσινο χρώμα, κάτι που τη τοποθετεί λίγο πριν από τη μέση της «κλίμακας απειλής».
Οι ίδιοι οι ερευνητές παραδέχονται πως η ανάλυσή τους αποτελεί μια «πρώτη προσπάθεια» απεικόνισης της κατάστασης των ποταμών του κόσμου και προαναγγέλλουν τροποποιήσεις, καθώς θα έρχονται στο φως νέα στοιχεία, ιδιαίτερα για την Αφρική και άλλες περιοχές του πλανήτη που παραμένουν σε μεγάλο βαθμό «αχαρτογράφητες» σε ό,τι αφορά τέτοιου είδους δεδομένα.
Το γεγονός πάντως παραμένει: οι ποταμοί υποβαθμίζονται, τα αποθέματα πόσιμου νερού λιγοστεύουν, η βιολογική ποικιλότητα συρρικνώνεται. Το πρόβλημα επιτείνουν η κλιματική αλλαγή και η ραγδαία αύξηση του πληθυσμού του πλανήτη.
Οι συντάκτες της έκθεσης επισημαίνουν πως στις ανεπτυγμένες χώρες, το πόσιμο νερό διαφυλάσσεται χάρη σε φράγματα και ταμιευτήρες, κάτι ωστόσο που λειτουργεί σε βάρος της φύσης. Καλούν τις αναπτυσσόμενες χώρες να μην ακολουθήσουν το παράδειγμα της Δύσης αλλά να επενδύσουν σε συνδυασμούς σύγχρονων υποδομών με «φυσικές» λύσεις, όπως η προστασία των λεκανών απορροής και των υδροβιότοπων.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου