Σάββατο 4 Φεβρουαρίου 2012

Νέφη - Μέρος Β


Στο πρώτο μέρος του αφιερώματος για τα σύννεφα παρουσιάστηκαν οι βασικοί τύποι νεφών. Παρόλο που οι δέκα (10) αυτοί βασικοί τύποι είναι αυτοί που εμφανίζονται συχνότερα, υπάρχουν ορισμένες "ασυνήθιστες" μορφές νεφών στις οποίες αξίζει να αναφερθούμε. Συγκεκριμένα, στο παρών άρθρο θα παρουσιαστούν οι τρεις (3) πιο κοινοί τύποι "ασυνήθιστων" νεφών.

Νέφη Lenticularis

Νέφη Lenticularis

Τα νέφη τύπου lenticularis έχουν συνήθως την μορφή επιμηκυμένου φακού ή αμυγδάλου με πολύ καλά καθορισμένα όρια. Ο χαρακτηρισμός lenticularis αποδίδεται συχνά σε νέφη cirrocumulus, altocumulus και stratocumulus. Τα συγκεκριμένα νέφη σχηματίζονται όταν υγρός ατμοσφαιρικός αέρας αναγκάζεται να κινηθεί πάνω από κάποιο μεγάλο ορεινό όγκο, οπότε στην υπήνεμη πλευρά δημιουργούνται μεγάλης κλίμακας στάσιμα κύματα. Τα νέφη που σχηματίζονται στις κορυφές αυτών των κυμάτων έχουν φακοειδή μορφή και αποκαλούνται lenticularis. Αρκετά συχνά, σχηματιζόνται το ένα πάνω από το άλλο, δημιουργώντας από μακριά την αίσθηση ενός ιπτάμενου αντικειμένου. Για το λόγο αυτό άλλωστε, δεν είναι τυχαίο που οι περισσότερες αναφορές θέασης UFO συμπίπτουν με την εμφάνιση νεφών τύπου lenticularis.

Νέφη Pileus

Νέφη Pileus

Τα νέφη τύπου pileus εμφανίζονται συνήθως στο ανώτερο τμήμα των νεφών μορφής cumulus, κυριότερα μάλιστα κατά τη διάρκεια σχηματισμού των τελευταίων. Δημιουργούνται εξαιτίας της απόκλισης και της συμπύκνωσης του υγρού ατμοσφαιρικού αέρα πάνω από τα σωρειτόμορφα νέφη (cumulus).

Νέφη Mamatus

Νέφη Mamatus

Αν και τα περισσότερα νέφη σχηματίζονται από τις ανοδικές κινήσεις του ατμοσφαιρικού αέρα, τα mamatus δημιουργούνται εξαιτίας κατά τη διάρκεια καθοδικών κινήσεων. Το όνομα τους προκύπτει από την ιδιαίτερη μορφή που έχουν, αφού μοιάζουν με σάκους που κρέμονται κάτω από ένα σύννεφο και παρομοιάζονται με τους μαστούς της αγελάδας. Τα mamatus σχηματίζοντα συνηθέστερα κάτω από νέφη cumulonimbus, αλλά είναι δυνατόν να παρατηρηθούν και στη βάση cirrocumulus, altostratus, altocumulus και stratocumulus. Ο σχηματισμός τους προϋποθέτει ο κατέρχομενος αέρας να είναι ψυχρότερος από τον περιβάλλοντα και να περιέχει σημαντικές ποσότητες υδροσταγονιδίων ή παγοκρυστάλλων. Κάτω από αυτές τις συνθήκες, η "βύθιση" του κορεσμένου αέρα έχει ως αποτέλεσματα τη θέρμανση του, η όποια όμως καθυστερή εξαιτίας της απαγωγής θερμότητας για την εξάτμιση των υδροσταγονιδίων ή το λιώσιμο των παγοκρυστάλλων. Εάν λοιπόν ο κατερχόμενος αέρας παραμείνει κορεσμένος και ψυχρότερος από το περιβάλλον του, τότε αυτές οι "φούσκες" του ψυχρότερου αέρα διαπερνούν τη βάση του νέφους και σχηματίζουν τα mamatus.

Το συνολικό αφιέρωμα στα νέφη (Μέρος Α και Β) στηρίχθηκε στη βιβλιογραφία: α) Γενική Μετεωρολογία, Σαχσαμάνογλου και Μακρογιάννης, 1998, και β) Meteorology Today, D. Ahrens, 2009. Θα ήθελα να σημειώσω πως πέρα από τους τύπους νεφών που παρουσιάστηκαν (περισσότερο ή λιγότερο κοινοί) στο διπλό αυτό αφιέρωμα, υπάρχει πληθώρα νεφών τα οποία είναι αδύνατο να συμπεριληφθούν όλα σε ένα και μόνο αφιέρωμα. Κατά κάποιο τρόπο λοιπόν, ο αναγνώστης μπορεί να θεωρήσει πως τα νέφη που παρουσιάστηκαν είναι μία επιλογή αυτών που εμφανίζονται περισσότερο ή λιγότερο συχνά και στη χώρα μας.


Επιμέλεια - Σύνταξη: Θοδωρής Μ. Γιάνναρος

Πηγή:http://www.meteoclub.gr

Δεν υπάρχουν σχόλια: