Πέμπτη 29 Νοεμβρίου 2012

Μακροπρόθεσμη Εκτίμηση: Δεκέμβριος 2012



Ο ερχομός του Δεκεμβρίου σηματοδοτεί τη σταδιακή μετάβαση από το φθινόπωρο στο χειμώνα, ο οποίος ξεκινά ημερολογιακά την 21 Δεκεμβρίου. Παραδοσιακά, ο Δεκέμβριος είναι ο μήνας εκείνος που γεννά τις πρώτες βάσιμες προσδοκίες για "λευκές" επελάσεις του καιρού. Παράλληλα, ο ερχομός της εορταστικής περιόδου δημιουργεί σε όλους την έντονη επιθυμία/προσδοκία για τα πασίγνωστα "Λευκά Χριστούγεννα". Θα ικανοποιηθούν άραγε φέτος οι προσδοκίες αυτές; Την απάντηση στο ερώτημα αυτό, θα επιχειρήσουμε να δώσουμε με την παρούσα μακροπρόθεσμη εκτίμηση για την πορεία του καιρού στη χώρα μας κατά το μήνα Δεκέμβριο.
Μακροπρόθεσμη Εκτίμηση Δεκεμβρίου 2012
Στα Σχ. 1 και 2 παρουσιάζεται η πρόσφατη μεταβολή των δεικτών ΝΑΟ και ΑΟ καθώς και η εκτίμηση (πρόγνωση) για την μεταβολή τους κατά το προσεχές χρονικό διάστημα. Παρατηρούμε πως κατά το τελευταίο χρονικό διάστημα αλλά και κατά τις επόμενες λίγες ημέρες, οι τιμές και των δύο δεικτών αναμένεται να υποχωρήσουν. Η τάση αυτή συνδέεται άμεσα με τη δημιουργία καιρού στην ευρύτερη περιοχή της χώρα μας κατά τις τελευταίες ημέρες του Νοεμβρίου και τις πρώτες ημέρες του Δεκεμβρίου. Ειδικότερα, η περαιτέρω υποχώρηση του δείκτη ΑΟ αναμένεται να οδηγήσει σε πτώση της θερμοκρασίας στη χώρα μας, καθώς θα διευκολυνθεί η κάθοδος ψυχρότερων αερίων μαζών προς την περιοχή μας δια μέσου των Βαλκανίων. Μεσοπρόθεσμα (πρώτο δεκαήμερο του Δεκεμβρίου), τόσο ο δείκτης ΝΑΟ όσο και ο ΑΟ εμφανίζουν ανοδικές τάσεις προς ουδέτερες ή λίγο αρνητικές τιμές. Ειδικότερα, ισχυρότερη φαίνεται να είναι η ανοδική τάση στην περίπτωση του δείκτη ΝΑΟ, ενώ ο δείκτης ΑΟ φαίνεται αρχικά να "ανηφορίζει", "υποχωρώντας" στη συνέχεια. Με βάση αυτά τα στοιχεία, προκύπτει πως το πρώτο δεκαήμερο του Δεκέμβρη αναμένεται να κυλήσει χωρίς ιδιαίτερες καιρικές εξάρσεις (στο επίπεδο της έλευσης κάποιου οργανωμένου συστήματος), ενώ η θερμοκρασία εκτιμάται πως θα σημειώσει μικρή άνοδο μετά από πρόσκαιρη πτώση.
Σχήμα 1. Χρονοσειρά τιμών του δείκτη NAO. Οι κόκκινες γραμμές αντιστοιχούν στις προγνώσεις πολλαπλού δείγματος (ensemble).
Σχήμα 2. Χρονοσειρά τιμών του δείκτη AO. Οι κόκκινες γραμμές αντιστοιχούν στις προγνώσεις πολλαπλού δείγματος (ensemble).
Στο Σχ. 3 παρουσιάζεται η απόκλιση του γεωδυναμικού ύψους στα 500 hPa όπως αυτή προβλέπεται από τα αριθμητικά μοντέλα πρόγνωσης καιρού παγκόσμιας κλίμακας, GFS και ECMWF. Η χρονική περίοδος στην οποία αναφέρεται το Σχ. 3 είναι η 6-9/12/2012. Αξιοσημείωτος είναι καταρχήν ο αρκετά μεγάλος βαθμός συμφωνίας των δύο μοντέλων, γεγονός που ενισχύει την αξιοπιστία τους. Όπως φαίνεται στο Σχ. 3, προβλέπονται αρνητικές αποκλίσεις του γεωδυναμικού ύψους στα 500 hPa πάνω από το σύνολο σχεδόν της Κ. και Α. Ευρώπης, συμπεριλαμβανομένης της χώρας μας. Με άλλα λόγια, τόσο το ECMWF όσο και το GFS προβλέπουν μία ψυχρότερη του (κλιματολογικώς) αναμενόμενου τροπόσφαιρα κατά το παραπάνω χρονικό διάστημα. Παράλληλα, διαφαίνεται τάση καθόδου αυλώνων στην περιοχή της Κ. Μεσογείου, γεγονός που θα μπορούσε να οδηγήσει σε δημιουργία "οργανωμένου" καιρού στη χώρα μας. Τα όσα παρατηρούνται στο Σχ.3 φαίνονται πως συμφωνούν σε μεγάλο βαθμό με τα αντίστοιχα συμπεράσματα από την εξέταση των δεικτών ΝΑΟ και ΑΟ. Πιο συγκεκριμένα, τόσο το ECMWF όσο και το GFS προβλέπουν ενίσχυση του αντικυκλώνα των Αζόρων και μετατόπιση του προς βορειότερα γεωγραφικά πλάτη (Σχ.3). Η συγκεκριμένη προοπτική επαληθεύεται από τις προβλεπόμενες τάσεις του δείκτη ΝΑΟ (Σχ.1).
Σχήμα 3. Προβλεπόμενη απόκλιση (από την μέση κλιματική τιμή) του γεωδυναμικού ύψους στα 500 hPa κατά την περίοδο 05 – 08/11/2012, από το ECMWF (αριστερά) και το GFS (δεξιά).
Στο Σχ. 4 παρουσιάζεται η μέση προβλεπόμενη απόκλιση του γεωδυναμικού ύψους στα 700 hPa σύμφωνα με το παγκόσμιο κλιματικό μοντέλο CFS. Στο συγκεκριμένο χάρτη αξίζει να παρατηρήσουμε την πρόβλεψη για επέκταση του αντικυκλώνα των Αζόρων προς βορειότερα γεωγραφικά πλάτη. Στον αντίποδα, αρνητικές αποκλίσεις του γεωδυναμικού ύψους στα 700 hPa προβλέπονται για την περιοχή της Κ. Ευρώπης και της Μεσογείου, συμπεριλαμβανομένης της περιοχής μας. Τα στοιχεία αυτά συνηγορούν σε μεταβολή της κυκλοφορίας της ατμόσφαιρας κατά το μήνα Δεκέμβριο, μεταβολή η οποία φαίνεται να ευνοεί τη διέλευση οργανωμένων βαρομετρικών συστημάτων από τη χώρα μας.
Σχήμα 4. Μέση μηνιαία απόκλιση (από την μέση κλιματική τιμή) του γεωδυναμικού ύψους στα 700 hPa: Δεκέμβριος 2012.
Στο Σχ.5 απεικονίζεται η μέση μηνιαία προβλεπόμενη απόκλιση του υετού για τον μήνα Δεκέμβριο. Σύμφωνα με το κλιματικό μοντέλο CFS λοιπόν, θετικές αναμένεται να είναι οι αποκλίσεις του υετού πάνω από τη χώρα μας κατά τον πρώτο μήνα του χειμώνα. Περισσότερο "ευνοημένες" φαίνονται να είναι οι περιοχές της Δ., Κ. και Α. Ελλάδας.
Σχήμα 5. Μέση μηνιαία απόκλιση (από την μέση κλιματική τιμή) του υετού: Δεκέμβριος 2012.
Στο Σχ. 6 τέλος, παρουσιάζεται η μέση προβλεπόμενη απόκλιση της θερμοκρασίας (στα 2m) όπως αυτή προκύπτει από τις κλιματικές προσομοιώσεις του CFS. Όπως φαίνεται στο χάρτη του Σχ. 6, η θερμοκρασία κατά το μήνα Δεκέμβριο αναμένεται να κινηθεί κοντά στα (κλιματολογικώς) αναμενόμενα επίπεδα. Η πρόβλεψη για θετικές αποκλίσεις στη γειτονική μας Τουρκία αλλά και στην ευρύτερη περιοχή της Αιγύπτου και της Παλαιστίνης οφείλει να μας προβληματίσει.
Σχήμα 6. Μέση μηνιαία απόκλιση (από την μέση κλιματική τιμή) της θερμοκρασίας (2 m): Δεκέμβριος 2012.
Σύνοψη - Εκτίμηση
Συνοψίζοντας, τα βασικά συμπεράσματα στα οποία καταλήγουμε μελετώντας τα διαθέσιμα μέσο- και μακροπρόθεσμα προγνωστικά στοιχεία είναι τα ακόλουθα:
(1) 01 - 05/12/2012
Το ξεκίνημα της περιόδου αναμένεται να χαρακτηριστεί από γένικα άστατο καιρό στο σύνολο σχεδόν της χώρας. Περισσότερα αναμένονται ωστόσο να είναι τα φαινόμενα, καταρχήν στη Δ. και εν συνεχεία στην Αν. Ελλάδα (νησιά Αν. Αιγαίου). Κατά τις τελευταίες 2 ημέρες υπάρχουν βάσιμες ενδείξεις για δημιουργία του λεγόμενου καιρού ΒΑ ρεύματος. Η θερμοκρασία αναμένεται να σημειώσει σταδιακή πτώση, η οποία θα γίνει περισσότερο αισθητή κατά τις τελευταίες 2 ημέρες της περιόδου.
(2) 06 - 10/12/2012
Το συγκεκριμένο χρονικό διάστημα αναμένεται να ξεκινήσει με γενικά άστατο καιρό, κυρίως στις νοτιότερες περιοχές της χώρας μας. "Ευνοημένες υετικά" φαίνεται πως θα είναι, όπως και κατά το πρώτο χρονικό διάστημα (1), τα λεγόμενα ανατολικά προσήνεμα της χώρας καθώς και τα νησιά του Αιγαίου. Η θερμοκρασία δε φαίνεται να σημειώνει κάποια αξιοσημείωτη μεταβολή.
(3) 11 - 15/12/2012
Το τρίτο πενθήμερο του Δεκεμβρίου φαίνεται πως θα ξεκινήσει με γενικά βελτιωμένο καιρό, δίχως να λείπου σποραδικά και μάλλον πρόσκαιρου χαρακτήρα φαινόμενα. Προς το τέλος της περιόδου υπάρχουν ενδείξεις για περισσότερο αξιόλογα φαινόμενα, κυρίως στη Ν. Ελλάδα. Η θερμοκρασία θα ξεκινήσει αμετάβλητη ως προς τα επίπεδα της προηγούμενης περιόδου, ενώ υπάρχει μικρή πιθανότητα για περαιτέρω πτώση το διήμερο 14-15/12.
(4) 16 - 20/12/2012
Κατά το συγκεκριμένο χρονικό διάστημα υπάρχουν ενδείξεις για δημιουργία κυκλοφορίας τύπου Ω πάνω από την Κ. Ευρώπη, με την χώρα μας να βρίσκεται οριακά μέσα στον τομέα επίδρασης αυλώνων κατερχόμενων δια μέσω της ΝΔ Ρωσίας και των Βαλκανίων. Παρόλα αυτά, τα διαθέσιμα προγνωστικά στοιχεία συνηγορούν σε περαιτέρω βελτίωση του καιρού ως προς την εκδήλωση φαινομένων. Η θερμοκρασία φαίνεται πως θα σημειώσει αρκετά σημαντική πτώση, γεγονός που θα μπορούσε να συνδεθεί και με την διαφαινόμενη επικράτηση Β-ΒΑ ρεύματος κατά την εξεταζόμενη περίοδο.
(5) 20 - 25/12/2012
Κατά το συγκεκριμένο χρονικό διάστημα φαίνεται πως η χώρα μας θα μπει σταδιακά υπό την επίδραση πεδίου υψηλών πιέσεων. Αυτό αναμένεται να οδηγήσει αφενός μεν στη σταδιακή άνοδο της θερμοκρασίας (τιμές οριακά κοντά στις κλιματικές), αφετέρου δε στην επικράτηση γενικά αίθριων συνθηκών. Υπάρχουν ενδείξεις για σποραδικά φαινόμενα προς το τέλος της περιόδου.
(6) 26 - 31/12/2012
Σύμφωνα με τα τελευταία μακροπρόθεσμα προγνωστικά στοιχεία, η εορταστική περίοδος των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς αναμένεται να χαρακτηριστεί από γενικά καλές καιρικές συνθήκες. Η θερμοκρασία δε φαίνεται να σημειώνει αξιόλογη μεταβολή, ενώ υπάρχει μικρή πιθανότητα για μικρή άνοδο προς το τέλος του έτους. Κατά την εξεταζόμενη περίοδο δε φαίνεται να είναι δυνατό να επηρεαστεί η χώρα μας από κάποιο καλά οργανωμένο σύστημα.
Σύμφωνα λοιπόν με αυτή την πολύ πρώιμη και μακροπρόθεσμη εκτίμηση, τα Λευκά Χριστούγεννα αναβάλλονται (εκ νέου) για το 2014! (εύχομαι ολόθερμα να διαψευστώ παταγωδώς)
Τα παραπάνω αποτελούν προσωπική εκτίμηση για την μακροπρόθεση εξέλιξη του καιρού στη χώρα μας κατά τον Δεκέμβριου του 2012. Η τεκμηριώση της εκτίμησης στηρίζεται σε προγνωστικά δεδομένα που χαρακτηρίζονται από μεγάλο βαθμό αβεβαιότητας. Ως εκ τούτου, ο αναγνώστης καλείται να αντιμετωπίσει την παρούσα εκτίμηση με κριτική σκέψη, λαμβάνοντας υπόψη του πως στόχος της δεν είναι η πρόγνωση του καιρού αλλά η σκιαγράφηση του περιγράμματος εντός του οποίου αυτός αναμένεται να κινηθεί κατά τον εξεταζόμενο μήνα.
Κάθε σχόλιο που αφορά στην αποτίμηση της προηγούμενης μακροπρόθεσμης εκτίμησης (Νοέμβριος) είναι ευπρόσδεκτο!
Επιμέλεια - Σύνταξη: Θοδωρής Μ. Γιάνναρος (thgian82) 

Δεν υπάρχουν σχόλια: