Στα Σχ. 1 και 2 παρουσιάζεται η πρόσφατη μεταβολή των δεικτών ΝΑΟ και ΑΟ καθώς και η εκτίμηση (πρόγνωση) για την μεταβολή τους κατά το προσεχές χρονικό διάστημα. Όπως φαίνεται στα δύο αυτά διαγράμματα, αναμένεται "υποχώρηση" του δείκτη ΝΑΟ κατά τις πρώτες ημέρες του Ιανουαρίου (1-5/1), ενώ, αντίστοιχα, ο δείκτης ΑΟ καταγράφει ανοδικές τάσεις. Η καταρχήν υποχώρηση του ΝΑΟ δηλώνει τη σχετική άνοδο της ατμοσφαιρικής πίεσης στην ευρύτερη περιοχή της Ισλανδίας (ημι-μόνιμο χαμηλό της Ισλανδίας), γεγονός που συνδέεται με την διαφαινόμενη τάση ανόδου του αντικυκλώνα των Αζόρων προς βορειότερα γεωγ
ραφικά πλάτη (ελάττωση της ατμοσφαιρικής πίεσης στην ευρύτερη περιοχή των Βερμούδων-Αζόρων). Από την άλλη πλευρά, η διαφαινόμενη σταδιακή άνοδος του δείκτη ΑΟ συνδέεται με την αύξηση της πίεσης στην περιοχή της Αρκτικής, οπότε και δυσχεραίνεται η κάθοδος πολικής προέλευσης αερίων μαζών προς την περιοχή της Ευρώπης. Μετά το πέρας των πρώτων ημερών του Ιανουαρίου, τα προγνωστικά στοιχεία συντείνουν σε μικρή άνοδο του δείκτη ΝΑΟ και εν συνεχεία μικρή υποχώρηση του (περισσότερο πιθανό το ενδεχόμενο "κίνησης" του σε ουδέτερα επίπεδα). Αντίστοιχα, ο δείκτης ΑΟ προβλέπεται πως θα καταγράψει μία έντονη άνοδο και στη συνέχεια σημαντική υποχώρηση. Συνδυάζοντας τα συγκεκριμένα προγνωστικά στοιχεία προκύπτει πως οι πρώτες 10-15 ημέρες του Ιανουαρίου θα κυλήσουν χωρίς ιδιαίτερες και σημαντικές καιρικές εξάρσεις στην περιοχή μας. Παρόλα αυτά, η προαναφερθείσα σταδιακή υποχώρηση του ΝΑΟ θα μπορούσε να συνδυαστεί με αξιόλογες πιθανότητες για δημιουργία καιρού στη χώρα μας, ενώ η ισχυρή ανοδική τάση του δείκτη ΑΟ δεν αφήνει σημαντικά περιθώρια για μία εκτεταμμένη και "δυνατή" ψυχρή εισβολή.
- Σχήμα 1. Χρονοσειρά τιμών του δείκτη NAO. Οι κόκκινες γραμμές αντιστοιχούν στις προγνώσεις πολλαπλού δείγματος (ensemble).
- Σχήμα 2. Χρονοσειρά τιμών του δείκτη AO. Οι κόκκινες γραμμές αντιστοιχούν στις προγνώσεις πολλαπλού δείγματος (ensemble).
- Σχήμα 3. Προβλεπόμενη απόκλιση (από την μέση κλιματική τιμή) του γεωδυναμικού ύψους στα 500 hPa κατά την περίοδο 06 – 09/01/2013, από το ECMWF (αριστερά) και το GFS (δεξιά).
Στο Σχ. 3 παρουσιάζεται η απόκλιση του γεωδυναμικού ύψους στα 500 hPa όπως αυτή προβλέπεται από τα αριθμητικά μοντέλα πρόγνωσης καιρού παγκόσμιας κλίμακας, GFS (δεξιά) και ECMWF (αριστερά). Η χρονική περίοδος στην οποία αναφέρεται το Σχ. 3 είναι η 6-9/1/2013. Αυτό που αξίζει καταρχήν να παρατηρήσουμε είναι ο αρκετά μεγάλος βαθμός συμφωνίας των δύο αριθμητικών μοντέλων, γεγονός που σχεδόν αυτόματα αυξάνει το βαθμό αξιοπιστίας των όποιων συμπερασμάτων εξαχθούν. Στους δύο χάρτες του Σχ. 3 αποτυπώνεται καθαρά η τάση ενίσχυσης του αντικυκλώνα των Αζόρων και επέκτασής του προς βορειότερα γεωγραφικά πλάτη. Παράλληλα, τα ECMWF και GFS συμφωνούν σε δημιουργία αυλώνα χαμηλών υψών ανατολικά της χώρας μας. Με βάση αυτά τα προγνωστικά δεδομένα, θα πρέπει να αναμένουμε σταδιακή και αξιοσημείωτη πτώση της θερμοκρασίας στη χώρα μας κατά το εξεταζόμενο χρονικό διάστημα (6-9/1). Η συγκεκριμένη πτώση της θερμοκρασίας "συνδυάζεται προγνωστικά" με τις προβλέψεις για απότομη πτώση των τιμών του δείκτη ΑΟ (Σχ. 2). Επιπρόσθετα, η διεύθυνση καθόδου του αυλώνα συνηγορεί σε δημιουργία καιρού στη χώρα μας. Παρόλα αυτά, είναι (μάλλον) γνωστό πως τέτοιου τύπου αυλώνες οδηγούν περισσότερο στο λεγόμενο καιρό του Αιγαίου (ανατολικά προσήνεμα κ.τ.λ.) και λιγότερο σε γενικευμένες κακοκαιρίες.
Στο Σχ. 4 παρουσιάζεται η μέση προβλεπόμενη απόκλιση του γεωδυναμικού ύψους στα 700 hPa σύμφωνα με το παγκόσμιο κλιματικό μοντέλο CFS. Στο συγκεκριμένο χάρτη αποτυπώνεται η προγνωστική τάση για ενίσχυση του αντικυκλώνα των Αζόρων, του οποίο η διεύθυνση επέκτασης
Στο Σχ. 4 παρουσιάζεται η μέση προβλεπόμενη απόκλιση του γεωδυναμικού ύψους στα 700 hPa σύμφωνα με το παγκόσμιο κλιματικό μοντέλο CFS. Στο συγκεκριμένο χάρτη αποτυπώνεται η προγνωστική τάση για ενίσχυση του αντικυκλώνα των Αζόρων, του οποίο η διεύθυνση επέκτασης
- Σχήμα 4. Μέση μηνιαία απόκλιση (από την μέση κλιματική τιμή) του γεωδυναμικού ύψους στα 700 hPa: Ιανουάριος 2013.
δημιουργεί σχετικά εκτεταμμένες ράχες ζωνικής διεύθυνσης. Εξαιτίας του γεγονότος αυτού, η χώρα μας φαίνεται πως θα βρίσκεται μάλλον οριακά εντός της περιοχής επίδρασης των κατερχόμενων αυλώνων, οι οποίοι όταν κατερχόνται θα επηρεάζουν περισσότερο τις προσήνεμες στο Αιγαίο περιοχές.
Στο Σχ.5 απεικονίζεται η μέση μηνιαία προβλεπόμενη απόκλιση του υετού για τον μήνα Ιανουάριο. Σύμφωνα λοιπόν με το κλιματικό μοντέλο CFS, ο προσεχής Ιανουάριος αναμένεται να κινηθεί υετικά σε επίπεδα κάτω των κλιματολογικώς αναμενόμενων. Αυτό που προκύπτει
Στο Σχ.5 απεικονίζεται η μέση μηνιαία προβλεπόμενη απόκλιση του υετού για τον μήνα Ιανουάριο. Σύμφωνα λοιπόν με το κλιματικό μοντέλο CFS, ο προσεχής Ιανουάριος αναμένεται να κινηθεί υετικά σε επίπεδα κάτω των κλιματολογικώς αναμενόμενων. Αυτό που προκύπτει
- Σχήμα 5. Μέση μηνιαία απόκλιση (από την μέση κλιματική τιμή) του υετού: Ιανουάριος 2013.
από τον χάρτη του Σχ. 5 είναι πως ο Ιανουάριος αναμένεται να είναι λιγότερο (του αναμενόμενου) υετοφόρος για την ευρύτερη περιοχή της Μεσογείου, γεγονός που θα μπορούσε να συνδεθεί με τις τάσεις των δεικτών ΝΑΟ και ΑΟ (Σχ. 1,2), αλλά και τις προβλεπομένες αποκλίσεις του γεωδυναμικού ύψους στα 700 hPa (Σχ. 4). Παράλληλα, αξίζει να παρατήρησουμε τις προβλεπόμενες θετικές ή μηδενικές αποκλίσεις για την γειτονική μας Τουρκία, γεγονός που μπορεί να συνδυαστεί προγνωστικά με τις προβλέψεις για συχνότερες καθόδους αυλώνων στα ανατολικά της χώρας μας.
Στο Σχ. 6 τέλος, παρουσιάζεται η μέση προβλεπόμενη απόκλιση της θερμοκρασίας (στα 2m) όπως αυτή προκύπτει από τις
Στο Σχ. 6 τέλος, παρουσιάζεται η μέση προβλεπόμενη απόκλιση της θερμοκρασίας (στα 2m) όπως αυτή προκύπτει από τις
- Σχήμα 6. Μέση μηνιαία απόκλιση (από την μέση κλιματική τιμή) της θερμοκρασίας (2 m): Ιανουάριος 2013.
κλιματικές προσομοιώσεις του CFS. Στο χάρτη αυτό είναι ολοφάνερη η προβλεπόμενη τάση για ένα γενικά θερμότερο Ιανουάριο σε όλη σχεδόν την Ευρωπαϊκή ήπειρο. Σημαντικά υψηλές αποκλίσεις (2-3 oC) προβλέπονται για την περιοχή των Βαλκανίων.
Σύνοψη - Εκτίμηση
Συνοψίζοντας, τα βασικά συμπεράσματα στα οποία καταλήγουμε μελετώντας τα διαθέσιμα μέσο- και μακροπρόθεσμα προγνωστικά στοιχεία είναι τα ακόλουθα:
(1) 01 - 05/01/2013
Οι πρώτες πέντε ημέρες του νέου έτους αναμένεται να κυλήσουνε με γενικά καλό καιρό στο σύνολο σχεδόν της χώρας. Η θερμοκρασία δε θα σημειώσει κάποια αξιόλογη μεταβολή.
(2) 06 - 10/01/2013
Το δεύτερο πενθήμερο του Ιανουαρίου αναμένεται να χαρακτηριστεί από σημαντική πτώση της θερμοκρασίας. Τα τελευταία διαθέσιμα προγνωστικά στοιχεία συντείνουν σε κάθοδο αυλώνα χαμηλών υψών προς την περιοχή μας, ο οποίος ωστόσο φαίνεται να κατέρχεται στα ανατολικά της χώρας μας. Σε συνδυασμό με τη θέση και τη ράχη υψηλών υψών που δημιουργεί στην Δ.-Κ. Ευρώπη ο αντικυκλώνας των Αζόρων, εκτιμάται αυτή τη στιγμή πως τα όποια φαινόμενα παρατηρηθούν θα είναι κατά κανόνα ασθενούς έως και μέτριας έντασης, εντοπιζόμενα σε περιοχές που επηρεάζονται από το ΒΑ ρεύμα (ανατολικά προσήνεμα). Υπάρχουν αξιόλογες ενδείξεις πως οι όποιες χιονοπτώσεις σημειωθούν θα αφορούν ακόμα και περιοχές με σχετικά χαμηλό υψόμετρο (400-500 m).
(3) 11 - 15/01/2013
Το συγκεκριμένο χρονικό διάστημα αναμένεται να χαρακτηριστεί από σταδιακή, μικρή άνοδο της θερμοκρασίας. Σύμφωνα με τα τελευταία μακροπρόθεσμα προγνωστικά στοιχεία, η χώρα μας φαίνεται να βρίσκεται οριακά στη ζώνη επίδρασης της ράχης που συνδέεται με την προσπάθεια επέκτασης του αντικυκλώνα των Αζόρων. Ταυτόχρονα, η κατάβαση αυλώνων στα ανατολικά της χώρας μας δεν αποκλείεται να οδηγεί σε εκδήλωση φαινομένων, τα οποία ωστόσο φαίνεται πως θα είναι σποραδικού και ασθενή χαρακτήρα και θα εντοπίζονται κυρίως στην Κ., Αν. και Ν. Ελλάδα.
(4) 16 - 20/01/2013
Το τέταρτο πενθήμερο του Ιανουαρίου φαίνεται να ξεκινάει με μικρή άνοδο της θερμοκρασίας, η οποία ωστόσο γρήγορα θα σημειώσει αξιόλογη πτώση (18-19/1). Εξετάζοντας τα διαθέσιμα στοιχεία για την μακροπρόθεσμη εξέλιξη της ατμοσφαιρικής κυκλοφορίας, προκύπτει πως οι συνθήκες για δημιουργία αξιόλογου καιρού στην περιοχή μας δεν είναι ιδιαίτερα ευνοϊκές. Συγκεκριμένα, καταγράφεται ένα ιδιαίτερα ρευστό "σκηνικό" ατμοσφαιρικής κυκλοφορίας, όπου η χώρα μας βρίσκεται οριακά εντός της ζώνης επίδρασης ραχών υψηλών υψών και αυλώνων χαμηλών υψών ΒΑ ή μεσημβρινής διεύθυνσης. Λαμβάνοντας υπόψη τα δεδομένα αυτά, είναι εξαιρετικά επισφαλές να θεωρήσουμε πως η χώρα μας θα επηρεαστεί από κάποια αξιόλογη κακοκαιρία κατά το εξεταζόμενο χρονικό διάστημα.
(5) 21 - 25/01/2013
Το συγκεκριμένο χρονικό διάστημα θέτει σοβαρή υποψηφιότητα να αποτελέσει τμήμα των λεγόμενων αλκυονίδων ημερών. Τα τελευταία μακροπρόθεσμα προγνωστικά στοιχεία "βλέπουν" την χώρα μας να επηρεάζεται από "ισχυρή" ράχη υψηλών υψών προερχόμενη από την Αφρική. Ως εκ τούτου, προκρίνεται προγνωστικά η επικράτηση καλών καιρικών συνθηκών και η σταδιακή και αξιόλογη άνοδος της θερμοκρασίας.
(6) 26 - 31/01/2013
Κατά τις τελευταίες πέντε ημέρες του Ιανουαρίου φαίνεται πως η χώρα μας θα "απεμπλακεί" σταδιακά από το πεδίο των υψηλών πιέσεων, οπότε και φαίνεται πως η θερμοκρασία θα σημείωσει μικρή πτώση. Από πλευράς φαινομένων, υπάρχουν ενδείξεις για "ενεργοποίηση" της Μεσογείου προς το τέλος του μήνα, οπότε και θα οργανωμένα χαμηλά της Κ. και Αν. Μεσογείου θα μπορούσαν εν δυνάμει να επηρεάσουν τη χώρα μας.
Συνοψίζοντας, τα βασικά συμπεράσματα στα οποία καταλήγουμε μελετώντας τα διαθέσιμα μέσο- και μακροπρόθεσμα προγνωστικά στοιχεία είναι τα ακόλουθα:
(1) 01 - 05/01/2013
Οι πρώτες πέντε ημέρες του νέου έτους αναμένεται να κυλήσουνε με γενικά καλό καιρό στο σύνολο σχεδόν της χώρας. Η θερμοκρασία δε θα σημειώσει κάποια αξιόλογη μεταβολή.
(2) 06 - 10/01/2013
Το δεύτερο πενθήμερο του Ιανουαρίου αναμένεται να χαρακτηριστεί από σημαντική πτώση της θερμοκρασίας. Τα τελευταία διαθέσιμα προγνωστικά στοιχεία συντείνουν σε κάθοδο αυλώνα χαμηλών υψών προς την περιοχή μας, ο οποίος ωστόσο φαίνεται να κατέρχεται στα ανατολικά της χώρας μας. Σε συνδυασμό με τη θέση και τη ράχη υψηλών υψών που δημιουργεί στην Δ.-Κ. Ευρώπη ο αντικυκλώνας των Αζόρων, εκτιμάται αυτή τη στιγμή πως τα όποια φαινόμενα παρατηρηθούν θα είναι κατά κανόνα ασθενούς έως και μέτριας έντασης, εντοπιζόμενα σε περιοχές που επηρεάζονται από το ΒΑ ρεύμα (ανατολικά προσήνεμα). Υπάρχουν αξιόλογες ενδείξεις πως οι όποιες χιονοπτώσεις σημειωθούν θα αφορούν ακόμα και περιοχές με σχετικά χαμηλό υψόμετρο (400-500 m).
(3) 11 - 15/01/2013
Το συγκεκριμένο χρονικό διάστημα αναμένεται να χαρακτηριστεί από σταδιακή, μικρή άνοδο της θερμοκρασίας. Σύμφωνα με τα τελευταία μακροπρόθεσμα προγνωστικά στοιχεία, η χώρα μας φαίνεται να βρίσκεται οριακά στη ζώνη επίδρασης της ράχης που συνδέεται με την προσπάθεια επέκτασης του αντικυκλώνα των Αζόρων. Ταυτόχρονα, η κατάβαση αυλώνων στα ανατολικά της χώρας μας δεν αποκλείεται να οδηγεί σε εκδήλωση φαινομένων, τα οποία ωστόσο φαίνεται πως θα είναι σποραδικού και ασθενή χαρακτήρα και θα εντοπίζονται κυρίως στην Κ., Αν. και Ν. Ελλάδα.
(4) 16 - 20/01/2013
Το τέταρτο πενθήμερο του Ιανουαρίου φαίνεται να ξεκινάει με μικρή άνοδο της θερμοκρασίας, η οποία ωστόσο γρήγορα θα σημειώσει αξιόλογη πτώση (18-19/1). Εξετάζοντας τα διαθέσιμα στοιχεία για την μακροπρόθεσμη εξέλιξη της ατμοσφαιρικής κυκλοφορίας, προκύπτει πως οι συνθήκες για δημιουργία αξιόλογου καιρού στην περιοχή μας δεν είναι ιδιαίτερα ευνοϊκές. Συγκεκριμένα, καταγράφεται ένα ιδιαίτερα ρευστό "σκηνικό" ατμοσφαιρικής κυκλοφορίας, όπου η χώρα μας βρίσκεται οριακά εντός της ζώνης επίδρασης ραχών υψηλών υψών και αυλώνων χαμηλών υψών ΒΑ ή μεσημβρινής διεύθυνσης. Λαμβάνοντας υπόψη τα δεδομένα αυτά, είναι εξαιρετικά επισφαλές να θεωρήσουμε πως η χώρα μας θα επηρεαστεί από κάποια αξιόλογη κακοκαιρία κατά το εξεταζόμενο χρονικό διάστημα.
(5) 21 - 25/01/2013
Το συγκεκριμένο χρονικό διάστημα θέτει σοβαρή υποψηφιότητα να αποτελέσει τμήμα των λεγόμενων αλκυονίδων ημερών. Τα τελευταία μακροπρόθεσμα προγνωστικά στοιχεία "βλέπουν" την χώρα μας να επηρεάζεται από "ισχυρή" ράχη υψηλών υψών προερχόμενη από την Αφρική. Ως εκ τούτου, προκρίνεται προγνωστικά η επικράτηση καλών καιρικών συνθηκών και η σταδιακή και αξιόλογη άνοδος της θερμοκρασίας.
(6) 26 - 31/01/2013
Κατά τις τελευταίες πέντε ημέρες του Ιανουαρίου φαίνεται πως η χώρα μας θα "απεμπλακεί" σταδιακά από το πεδίο των υψηλών πιέσεων, οπότε και φαίνεται πως η θερμοκρασία θα σημείωσει μικρή πτώση. Από πλευράς φαινομένων, υπάρχουν ενδείξεις για "ενεργοποίηση" της Μεσογείου προς το τέλος του μήνα, οπότε και θα οργανωμένα χαμηλά της Κ. και Αν. Μεσογείου θα μπορούσαν εν δυνάμει να επηρεάσουν τη χώρα μας.
Τα παραπάνω αποτελούν προσωπική εκτίμηση για την μακροπρόθεση εξέλιξη του καιρού στη χώρα μας κατά τον Ιανουάριο του 2013. Η τεκμηριώση της εκτίμησης στηρίζεται σε προγνωστικά δεδομένα που χαρακτηρίζονται από μεγάλο βαθμό αβεβαιότητας. Ως εκ τούτου, ο αναγνώστης καλείται να αντιμετωπίσει την παρούσα εκτίμηση με κριτική σκέψη, λαμβάνοντας υπόψη του πως στόχος της δεν είναι η πρόγνωση του καιρού αλλά η σκιαγράφηση του περιγράμματος εντός του οποίου αυτός αναμένεται να κινηθεί κατά τον εξεταζόμενο μήνα.
ΚΑΛΗ ΧΡΟΝΙΑ - ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ
ΚΑΛΗ ΧΡΟΝΙΑ - ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ
Επιμέλεια - Σύνταξη: Θοδωρής Μ. Γιάνναρος (thgian82)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου