Διευκρινίσεις επί της Αιφνίδιας Στρατοσφαιρικής Θέρμανσης (ΑΣΘ)

Το τελευταίο χρονικό διάστημα παρατηρείται ένα συνεχώς αυξανόμενο ενδιαφέρον του κόσμου για το φαινόμενο της αιφνίδιας στρατοσφαιρικής θέρμανσης (ΑΣΘ). Το φαινόμενο ήρθε στο φως της "Ελληνικής δημοσιότητας" από τον κ. Σάκη Αρναούτογλου. Ακολούθησε σχεδόν ταυτόχρονα μία σχετική ανάρτηση στο ιστολόγιο του κ. Δημήτρη Ζιακόπουλου, καθώς και μία σειρά αναρτήσεων από το παρών ιστολόγιο. Ως ήταν αναμενόμενο, πολύ γρήγορα οι σχετικές συζητήσεις στα διάφορα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και forum "πήραν φωτιά . Μέσα σε αυτά τα πλαίσια, έκανε την εμφάνιση της η γνωστή Ελληνική νοοτροπία της υπερβολής. Καταγράφονται λοιπόν δύο ισχυρές τάσεις. Η πρώτη από αυτές στοχεύει στον εκμηδενισμό της σημαντικότητας του φαινομένου, ενώ η δεύτερηεδράζεται στην τρομολαγνεία και τα συνομοσιολογικά σενάρια. Το κοινό στοιχείο των δύο τάσεων είναι φυσικά η σχεδόν παντελής απουσία τεκμηρίωσης. Με αφορμή λοιπόν τη διαμόρφωση αυτής της "επικίνδυνης" περιρρέουσας κατάστασης, αισθάνομαι την υποχρεώση να προβώ σε ορισμένες σημαντικές διευκρινίσεις-παρατηρήσεις:

1. Το φαινόμενο της ΑΣΘ φυσικά και δεν είναι κάτι που συμβαίνει σπάνια ή για πρώτη φορά. Το έντονο ενδιαφέρον που καταγράφεται αιτιολογείται με βάση την αξιόλογη ένταση με την οποία εμφανίζεται κατά τη διάρκεια της τρέχουσας χειμερινής περιόδου. Συνεπώς, η αναφορά στο φαινόμενο αυτό δεν είναι αναίτια και δεν στερείται μετεωρολογικού ενδιαφέροντος.

2. Η γενικότερη παρακολούθηση του φαινομένου της ΑΣΘ δεν είναι κάτι νέο στην κοινότητα της μετεωρολογίας, ερασιτεχνικής ή επαγγελματικής. Η πολική στρατόσφαιρα παρακολουθείται συστηματικά από τα ανά τον κόσμο εκπαιδευτικά και ερευνητικά ιδρύματα, ενώ το ίδιο το φαινόμενο αποτελεί μόνιμο θέμα συζήτησης στην "οικογένεια" των ερασιτεχνών μετεωρολόγων του εξωτερικού. Συνεπώς, η εισαγωγή του ως αντικείμενο συζήτησης στην Ελληνική κοινότητα της ερασιτεχνικής μετεωρολογίας αποτελεί βήμα προς τα εμπρός και όχι προς τα πίσω. Αξίζει να σημειωθεί πως το συγκεκριμένο επεισόδιο ΑΣΘ συζητείται από μεγάλους μετεωρολογικούς οργανισμούς του εξωτερικού, όπως για παράδειγμα το Met Office της Μ. Βρεττανίας.

3. Το παρών ιστολόγιο δεν υποστήριξε ποτέ την τρομολαγνική προσέγγιση του φαινομένου της ΑΣΘ. Από την πρώτη στιγμή επισημάνθηκε πως η εκδήλωση των όποιων επιπτώσεων στην ατμοσφαιρική κυκλοφορία της Ευρώπης είναι εξαιρετικά δύσκολο να προβλεφθεί. Παράλληλα, υπογραμμίστηκε η "εγκυκλοπαιδική" αξία του φαινόμενου αυτού καθεαυτού. Σε ό,τι αφορά στην μελλοντική εξέλιξη του καιρού στη χώρα μας, καταβλήθηκε η μέγιστη δυνατή προσπάθεια ώστε να καταστεί σαφές πως θα πρέπει να περιμένουμε με υπομονή και σύνεση ώστε να διαπιστώσουμε εάν τελικά ο καιρός της Ελλάδας θα επηρεαστεί ή όχι και σε ποιο βαθμό. Συνεπώς, κάθε αναφορά σε σενάρια περί εκτεταμένων και πολύ ψυχρών εισβολών στη χώρα μας δεν αποτελεί θέση του παρόντος ιστολογίου.

4. Κάθε προσπάθεια αντιπαραβολής του παρόντος επεισοδίου ΑΣΘ με αντίστοιχα του παρελθόντος, ώστε να διαγνωσθούν τυχόν επιπτώσεις στον καιρό της Ευρώπης ή/και της χώρας μας, είναι επίφοβη και θα πρέπει να γίνεται με ιδιαίτερη προσοχή. Η ατμόσφαιρα δεν αποτελεί ένα φυσικό σύστημα που λειτουργεί πάντα με αναλογίες και ως εκ τούτου οι συγκρίσεις με το παρελθόν θα πρέπει γίνονται με εξαιρετική προσοχή. Η αναφορά "γνωστών" ανθρώπων της μετεωρολογικής οικογένειας σε βαρείς Ελληνικούς χειμώνες που ακολούθησαν επεισόδια ΑΣΘ δεν είναι παράλογη και έχει ιστορική και στατιστική αξία. Η εσφαλμένη αντίληψη που καλλιεργείται πως τέτοιες αναφορές γίνονται χάριν εντυπώσεων αποδίδεται στη γνωστή ρήση "κοιτάμε το δέντρο, αγνοώντας το δάσος".

Συνοψίζοντας, το παρών ιστολόγιο θεωρεί πως η παρακολούθηση και η συζήτηση του φαινομένου της ΑΣΘ έχει ιδιαίτερη αξία και οφείλει να συνεχιστεί. Όπως πολλάκις έχει υπογραμμιστεί από ετούτο εδώ το βήμα, πρόκειται για ένα φαινόμενο το οποίο από μόνο του σε "γοητεύει" και σε "καλεί" να το παρακολουθήσεις. Η συγκεκριμένη λοιπόν προσπάθεια προσέγγισης του φαινομένου της ΑΣΘ μπορεί να αποφέρει πολλαπλά οφέλη σε όλους μας, αφού στρέφοντας για λίγο τα μάτια μας ψηλά στην ατμόσφαιρα και έξω από τα στενά γεωγραφικά όρια της Ελλάδας, αποκτούμε τη δυνατότητα να διευρύννουμε τους "μετεωρολογικούς" μας ορίζοντες. Σε τελευταία ανάλυση, η δημιουργία του καιρού δεν είναι κάτι που συμβαίνει ή καθορίζεται εντός στενών γεωγραφικών και χρονικών ορίων, αλλά κάτι που προϋποθέτει την ευρύτερη μελέτη της ατμόσφαιρας. Ο αναίτιος εκμηδενισμός της σημαντικότητας του φαινομένου αντικατοπτρίζει "μεσσαιωνικές" αντιλήψεις, όπου κάθε τι το νέο πετιόταν αμέσως στην πυρά.
Τέλος, επισημαίνεται για ακόμη μία φορά πως η μελέτη του φαινομένου της ΑΣΘ και της εξέλιξης του οφείλει να γίνεται προσεκτικά και μακριά από τρομολαγνικές πρακτικές. Η διάδοση συνομοσιολογικών θεωριών περί των επιπτώσεων που θα έχει το επεισόδιο της ΑΣΘ στον καιρό της χώρας μας στερείται επιστημονικής τεκμηρίωσης. Σε όλους λοιπόν αυτούς που  "βλέπουν" είτε το απόλυτο μηδέν των επιπτώσεων είτε τον Αρμαγεδώνα, το παρών ιστολόγιο συνιστά επιστροφή στην πραγματικότητα και προσεκτικότερη "ανάγνωση" των παρατηρησιακών και προγνωστικών δεδομένων.

Εν κατακλείδι, κανένας εκ των αξιόλογων επαγγελματιών ή ερασιτεχνών μετεωρολόγων δεν έχει ασπασθεί είτε την μία ("κατάψυξη", "χιονιάς") είτε την άλλη ("ζεστούλες") προγνωστική προοπτική. Αντιθέτως, συνιστούν όλοι σύνεση και υπομονή, καθώς το φαινόμενο βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη. 

Θεωρείται αυτονόητο ότι δεν ισχύει καμία ψύξη ή καμία απότομη θέρμανση του πλανήτη μας με βάση αυτό το γεγονός , και οποιοδήποτε αντίστοιχο άρθρο που αντιγράφει τη σχετική έρευνα δεν πληρεί τα απαιτούμενα τεκμηριωμένα στοιχεία.
Επιμέλεια - Σύνταξη: Θοδωρής Μ. Γιάνναρος (thgian82)

Αναδημοσίευση από: http://theweatherwizard.wordpress.com/ , http://www.meteoclub.gr