"Ο Φλεβάρης κι αν φλεβίσει, καλοκαίρι θα μυρίσει". Με αυτές τις λίγες λέξεις, συνοψίζει ο θυμόσοφος λαός μας τις "καιρικές προσδοκίες" του Φεβρουαρίου. Με βάση τη λαϊκή σοφία, ο Φεβρουάριος είναι ένας μήνας "αλλοπρόσαλος", ικανός να "φέρει" στη χώρα μας από καλοκαιρία και ζέστη μέχρι κρύο και χιόνια. Με την παρούσα μακροπρόθεσμη εκτίμηση θα επιχειρήσουμε λοιπόν να ανιχνεύσουμε τις διαθέσεις αυτού του "περίεργου" μήνα.
Η ανάλυση μας ξεκινάει, όπως πάντα, με την εξέταση δύο δεικτών ατμοσφαιρικών τηλεσυνδέσεων που παίζουν σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση της ατμοσφαιρικής κυκλοφορίας στη μέση κλίμακα. Οι δείκτες αυτοί είναι ο ΝΑΟ (North Atlantic Oscillation-Κύμανση του Βορείου Ατλαντικού) και ο ΑΟ (Arctic Oscillation-Κύμανση της Αρκτικής). Στα Σχ. 1 και 2 παρουσιάζεται η πρόσφατη μεταβολή των δεικτών αυτών καθώς και η εκτίμηση (πρόγνωση) για την μεταβολή τους το επόμενο χρονικό διάστημα.
Η ανάλυση μας ξεκινάει, όπως πάντα, με την εξέταση δύο δεικτών ατμοσφαιρικών τηλεσυνδέσεων που παίζουν σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση της ατμοσφαιρικής κυκλοφορίας στη μέση κλίμακα. Οι δείκτες αυτοί είναι ο ΝΑΟ (North Atlantic Oscillation-Κύμανση του Βορείου Ατλαντικού) και ο ΑΟ (Arctic Oscillation-Κύμανση της Αρκτικής). Στα Σχ. 1 και 2 παρουσιάζεται η πρόσφατη μεταβολή των δεικτών αυτών καθώς και η εκτίμηση (πρόγνωση) για την μεταβολή τους το επόμενο χρονικό διάστημα.
- Σχήμα 1. Χρονοσειρά τιμών του δείκτη NAO. Οι κόκκινες γραμμές αντιστοιχούν στις προγνώσεις πολλαπλού δείγματος (ensemble).
- Σχήμα 2. Χρονοσειρά τιμών του δείκτη ΑΟ. Οι κόκκνες γραμμές αντιστοιχούν στις προγνώσεις πολλαπλού δείγματος (ensemble).
Παρατηρούμε πως κατά τη διάρκεια των τελευταίων ημερών οι τιμές των δύο δεικτών ήταν ελαφρά θετικές, ενώ το αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα (πρώτες ημέρες Φεβρουάριου) προβλέπεται τόσο ο ΝΑΟ όσο και ο ΑΟ να μεταβούν σε θετική φάση. Το γεγονός αυτό (προγνωστικά) μας οδηγεί στο συμπέρασμα πως οι πρώτες ημέρες του νέου μήνα αναμένεται να κυλήσουν με σχετική καλοκαιρία (NAO>0) και ήπιες θερμοκρασίες (ΑΟ>0). Στον μεσοπρόθεσμο ορίζοντα (μετά τις 7-9/2), το τοπίο είναι μάλλονθολό σε ό,τι αφορά τη φάση στην οποία πρόκειται να βρεθούν οι δύο αυτοί δείκτες. Σε ό,τι αφορά στον ΝΑΟ, ανιχνεύεται μία τάση μικρής υποχώρησης προς ουδέτερεςτιμές, γεγονός που θα μπορούσε να οδηγήσει σε αύξηση της συχνότητας δημιουργίας καιρού στην ευρύτερη περιοχή μας. Στην περίπτωση του ΑΟ, τα διαθέσιμα προγνωστικά στοιχεία συνηγορούν σε μία καταρχήν πτωτική τάση (5-6/2), η οποία είναι δηλωτική της δημιουργίας ευνοϊκών συνθηκών για την κάθοδο ψυχρών αερίων μαζών προς τηνευρύτερη περιοχή μας. Ωστόσο, υπάρχει μεγάλη αβεβαιότητα για το πόσο θα διαρκέσει η διαφαινόμενη μετάβαση του ΑΟ σε αρνητική φάση. Συγκεκριμένα, οι προγνώσεις πολλαπλού δείγματος (ensemble) δεν επιτρέπουν την εξαγωγή χρήσιμων συμπερασμάτων, αφού με βάση αυτές, ο ΑΟ θα μπορούσε είτε να παραμείνει σε αρνητική (έως πολύ αρνητική) φάση, είτε να (ξανά)μεταβεί σε θετική φάση.
Συνεχίζοντας την "ανάγνωση" των διαθέσιμων προγνωστικών στοιχείων, αξίζει να ρίξουμε μια ματιά στις προγνώσεις των δύο σημαντικότερων αριθμητικών μοντέλων πλανητικής κλίμακας, του ECMWF και του GFS. Τα προγνωστικά δεδομένα που θα εξετάσουμε αφορούν στην προβλεπόμενη απόκλιση (από την μέση κλιματική τιμή) του γεωδυναμικού ύψους στα 500 hPa και παρουσιάζονται στο Σχ. 3. Τα συγκεκριμένα προγνωστικά δεδομένα αφορούν (χοντρικά) στο δεύτερο μισό του πρώτου δεκαημέρου του Σεπτεμβρίου (05-08/09). Οι κόκκινες αποχρώσεις αντιστοιχούν σε θετικές αποκλίσεις, ενώ οι μπλε σε αρνητικές. Με την σειρά τους, οι θετικές αποκλίσεις συνεπάγονται γενικά μία θερμότερη (των κλιματικώς αναμενόμενων) κατώτερη τροπόσφαιρα, ενώ οι αρνητικές αντιστοιχούν σε ψυχρότερη τροπόσφαιρα.
- Σχήμα 3. Προβλεπόμενη απόκλιση (από την μέση κλιματική τιμή) του γεωδυναμικού ύψους στα 500 hPa κατά την περίοδο 7/2 – 10/2/2013, από το ECMWF (αριστερά) και το GFS (δεξιά).
Σε γενικές γραμμές, μπορούμε να διαπιστώσουμε πως οι προγνώσεις του ECMWF και του GFS για το διάστημα 7-10/2 συμφωνούν σε σημαντικό βαθμό. Συγκεκριμένα, καταγράφεται η ενίσχυση του αντικυκλώνα των Αζόρων και η "μετακίνηση" του προς βορειότερα γεωγραφικά πλάτη, γεγονός που δημιουργεί ευνοϊκές συνθήκες για την εδραίωση κυκλοφορίας τύπου Ω. Παράλληλα, τα δύο αριθμητικά μοντέλα συμφωνούν στην δημιουργία μίας μεσημβρινού τύπου κυκλοφορίας. Ωστόσο, καταγράφονται διαφορές στην προβλεπόμενη ένταση αυτής της κυκλοφορίας, καθώς και τον ακριβή προσανατολισμό της. Οι διαφορές αυτές αποδίδονται μάλλον στις προβλέψεις των μοντέλων σε ό,τι αφορά στη λεγόμενη Ατλαντική δραστηριότητα. Συγκεκριμένα, το GFS "βλέπει" ενισχυμένο δυναμικό κυκλογενέσεων στα ΝΔ της Γροιλανδίας, ενώ δεν μπορεί να ειπωθεί το ίδιο με βάση τις προβλέψεις του ECMWF. Εξαιτίας λοιπόν αυτής της διαφοροποίησης, το ECMWF προβλέπει την κάθοδο ισχυρότερου αυλώνα χαμηλών υψών προς την Κ. Μεσόγειο, σε αντίθεση με το GFS που προβλέπει έναν μάλλον εξασθενημένο αυλώνα. Συμπερασματικά, μπορούμε προς το παρών να κρατήσουμε την "δυνατή" τάση για άνοδο του αντικυκλώνα των Αζόρων μαζί με την δημιουργία αυλώνα στην περιοχή της Κ. Μεσογείου. Τα δύο αυτά προγνωστικά στοιχεία είναι αρκετά ώστε να καταλήξουμε πως το συγκεκριμένο χρονικό διάστημα (7-10/2) υπάρχουν σημαντικές πιθανότητες για δημιουργία αξιόλογου καιρού στην περιοχή μας. Οι λεπτομέρειες παραμένουν σε εκκρεμότητα, καθώς η πιθανή επικράτηση του ενός (ECMWF) ή του άλλου (GFS) σεναρίου θα καθορίσει την ένταση, τη διάρκεια αλλά και την μορφή της διαφαινόμενης καιρικής δραστηριότητας.
Στη συνέχεια, θα εξετάσουμε ορισμένα μακροπρόθεσμα προγνωστικά στοιχεία, τα οποία θα μας επιτρέψουν να κάνουμε μία εκτίμηση για όλη τη διάρκεια του Φεβρουαρίου. Τα στοιχεία αυτά προέρχονται από το κλιματικό μοντέλο CFS (Climate Forecast System). Στο Σχ. 4 φαίνεται η μέση μηνιαία προβλεπόμενη απόκλιση του γεωδυναμικού ύψους στα 700 hPa (αντικατοπτρίζει, κατά προσέγγιση, τις αποκλίσεις στην πίεση στη μέση στάθμη της θάλασσας) για το Φεβρουάριο. Με βάση την προβλεπόμενη από το CFS διάταξη των πιέσεων, ο Φεβρουάριος αναμένεται να χαρακτηριστεί από έναν ισχυρό αντικυκλώνα των Αζόρων (κατά μέσο όρο), ο οποίος προβλέπεται πως θα δημιουργήσει ευνοϊκές συνθήκες για δημιουργία αξιόλογου καιρού στη χώρα μας. Το γεγονός αυτό (προγνωστικά) επαληθεύεται και από την προβλεπόμενη απόκλιση του υετού για τον μήνα Φεβρουάριο (Σχ. 5). Όπως προκύπτει από το Σχ. 5, ο Φεβρουάριος αναμένεται να είναι υετοφόρος για τη χώρα μας, αλλά και για την περιοχή της Μεσογείου γενικότερα. Οι θετικές αποκλίσεις (μεγαλύτερα ύψη υετού) που απεικονίζονται στο Σχ. 5, προέρχονται από τη διαφαινόμενη εδραίωση ενός ισχυρού αντικυκλώνα των Αζόρων κατά τον εξεταζόμενο μήνα. Τέλος, σε ό,τι αφορά στη θερμοκρασία, το CFS προβλέπει θετικές αποκλίσεις. Με άλλα λόγια, τα διαθέσιμα μακροπρόθεσμα προγνωστικά στοιχεία συνηγορούν σε ένα γενικά ήπιο, αν όχι θερμό, Φεβρουάριο.
Συνοψίζοντας τα ευρήματα από την εξέταση των μακροπρόθεσμων προγνωστικών στοιχείων, θα μπορούσαμε να πούμε ότι τη δεδομένη χρονική στιγμή φαίνεται ένας γενικά ήπιος και σχετικά υγρός Φεβρουάριος.
Συνοψίζοντας τα ευρήματα από την εξέταση των μακροπρόθεσμων προγνωστικών στοιχείων, θα μπορούσαμε να πούμε ότι τη δεδομένη χρονική στιγμή φαίνεται ένας γενικά ήπιος και σχετικά υγρός Φεβρουάριος.
- Μέση μηνιαία προβλεπόμενη απόκλιση (από τον μέσο κλιματικό όρο) του γεωδυναμικού ύψους στα 700 hPa: Φεβρουάριος 2013
- Σχήμα 5. Μέση μηνιαία απόκλιση (από την μέση κλιματική τιμή) του υετού: Φεβρουάριος 2013.
- Σχήμα 6. Μέση μηνιαία απόκλιση (από την μέση κλιματική τιμή) της θερμοκρασίας (2 m): Φεβρουάριος 2013.
Σύνοψη-Εκτίμηση
Συνοψίζοντας τα συμπεράσματα από την ανάλυση των προγνωστικών στοιχείων που προηγήθηκε, μπορούμε να εκτιμήσουμε πως:
01 - 05 ΦεβρουάριουΕπικράτηση σχετικά αίθριων καιρικών συνθηκών. Σποραδικού και σύντομου χαρακτήρα φαινόμενα. Άνοδος της θερμοκρασίας τις πρώτες ημέρες. Σταδιακή πτώση της θερμοκρασίας προς το τέλος της περιόδου.
06 - 10 ΦεβρουάριουΔημιουργία καιρού στην ευρύτερη περιοχή της Μεσογείου. Αβεβαιότητα ως προς το "κέντρο" της καιρικής δραστηριότητας. "Σίγουρη" η Δ., ΒΔ. Ελλάδα για περισσότερα φαινόμενα, ρευστή η κατάσταση για την υπόλοιπη χώρα. Περαιτέρω υποχώρηση της θερμοκρασίας (πιο αισθητή στη Β., ΒΔ. Ελλάδα) και σχετική σταθεροποίησή της.
11 - 15 ΦεβρουαρίουΞεκίνημα με πιθανότητα εξασθένισης της οργανωμένης καιρικής δραστηριότητας στην περιοχή μας. Ήπιες, σχεδόν αμετάβλητες, θερμοκρασίες. Πιθανότητα πτώσης της θερμοκρασίας και "επανεκκίνηση" της καιρικής δραστηριότητας προς τις τελευταίες ημέρες της περιόδου.
16 - 20 ΦεβρουαρίουΠιθανότητα για δύο αξιόλογα "επεισόδια κακοκαιρίας", ένα στο ξεκίνημα και ένα στο τέλος της περιόδου. Γενικότερα, φαίνεται "ενεργοποίηση" της Κ. και ΝΑ. Μεσογείου (κυκλογεννέσεις). Γενικά αμετάβλητες και ήπιες θερμοκρασιακές συνθήκες.
21 - 28 ΦεβρουαρίουΞεκίνημα με εκδήλωση αξιόλογων φαινομένων, συνέχεια της προηγούμενης περιόδου. Επικράτηση γενικά καλών και αίθριων συνθηκών στη συνέχεια. Η θερμοκρασία αρχικά σε πτώση, περισσότερο αξιόλογη στη Β. Ελλάδα ("οσμή" ψυχρής εισβολής). Αύξηση της θερμοκρασίας και μετάβαση σε σχετικά υψηλά για την εποχή επίπεδα, προς το τέλος της περιόδου.
01 - 05 ΦεβρουάριουΕπικράτηση σχετικά αίθριων καιρικών συνθηκών. Σποραδικού και σύντομου χαρακτήρα φαινόμενα. Άνοδος της θερμοκρασίας τις πρώτες ημέρες. Σταδιακή πτώση της θερμοκρασίας προς το τέλος της περιόδου.
06 - 10 ΦεβρουάριουΔημιουργία καιρού στην ευρύτερη περιοχή της Μεσογείου. Αβεβαιότητα ως προς το "κέντρο" της καιρικής δραστηριότητας. "Σίγουρη" η Δ., ΒΔ. Ελλάδα για περισσότερα φαινόμενα, ρευστή η κατάσταση για την υπόλοιπη χώρα. Περαιτέρω υποχώρηση της θερμοκρασίας (πιο αισθητή στη Β., ΒΔ. Ελλάδα) και σχετική σταθεροποίησή της.
11 - 15 ΦεβρουαρίουΞεκίνημα με πιθανότητα εξασθένισης της οργανωμένης καιρικής δραστηριότητας στην περιοχή μας. Ήπιες, σχεδόν αμετάβλητες, θερμοκρασίες. Πιθανότητα πτώσης της θερμοκρασίας και "επανεκκίνηση" της καιρικής δραστηριότητας προς τις τελευταίες ημέρες της περιόδου.
16 - 20 ΦεβρουαρίουΠιθανότητα για δύο αξιόλογα "επεισόδια κακοκαιρίας", ένα στο ξεκίνημα και ένα στο τέλος της περιόδου. Γενικότερα, φαίνεται "ενεργοποίηση" της Κ. και ΝΑ. Μεσογείου (κυκλογεννέσεις). Γενικά αμετάβλητες και ήπιες θερμοκρασιακές συνθήκες.
21 - 28 ΦεβρουαρίουΞεκίνημα με εκδήλωση αξιόλογων φαινομένων, συνέχεια της προηγούμενης περιόδου. Επικράτηση γενικά καλών και αίθριων συνθηκών στη συνέχεια. Η θερμοκρασία αρχικά σε πτώση, περισσότερο αξιόλογη στη Β. Ελλάδα ("οσμή" ψυχρής εισβολής). Αύξηση της θερμοκρασίας και μετάβαση σε σχετικά υψηλά για την εποχή επίπεδα, προς το τέλος της περιόδου.
Τα παραπάνω αποτελούν προσωπική εκτίμηση για την μακροπρόθεσμη εξέλιξη του καιρού στη χώρα μας κατά το Φεβρουάριο του 2013. Η τεκμηρίωση της εκτίμησης στηρίζεται σε προγνωστικά δεδομένα που χαρακτηρίζονται από μεγάλο βαθμό αβεβαιότητας. Ως εκ τούτου, ο αναγνώστης καλείται να αντιμετωπίσει την παρούσα εκτίμηση με κριτική σκέψη, λαμβάνοντας υπόψη του πως στόχος της δεν είναι η πρόγνωση του καιρού αλλά η σκιαγράφηση του περιγράμματος εντός του οποίου αυτός αναμένεται να κινηθεί κατά τον εξεταζόμενο μήνα.
Επιμέλεια - Σύνταξη: Θοδωρής Μ. Γιάνναρος (thgian82)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου